İLETİŞİM SÜRECİNDE MEKÂN DİLİNİN ARAŞTIRILMASI (BEŞİKTAŞ VE ÜMRANİYE ÖRNEKLERİ)

Özet

ÖZ

İnsanın olduğu her yerde iletişim kaçınılmazdır. İnsanın içinde doğup büyüdüğü ve varlığını borçlu olduğu toplum da iletişim ve etkileşim olmadan var olamaz. İnsan ve toplum için bu denli önemli olan iletişim ve etkileşimin de sürdürülmesi için birçok yol, yöntem ve araç vardır. Mekân da bunlardan sadece biridir. İnsanın doğuşundan bu yana insanoğlunun en temel ihtiyacı barınma olmuştur, bu yüzden de insan ve mekân birbirleri üzerinde tartışmasız karşılıklı bir etkiye sahiptir. Tek taraflı olmayan bu etki hem bireyi hem de mekânı dönüştürerek toplumsal bir gerçekliğin üretilmesini de sağlar ve insanoğlunun mekânı bir araç olarak kullanımı sonucunda ortaya çıkan anlamlar bireyleri bir araya getirerek bir kültür ve nihayetinde bir toplum bilinci oluşturmasına olanak sağlar.

Araştırma kapsamında birey ve mekân birbirini etkileyen iki unsur olarak ele alınmış ve mekân kullanımı bir iletişim süreci olarak düşünülmüştür. Bu makalede, İstanbul’un Beşiktaş ve Ümraniye ilçelerindeki cem evleri mekân olarak seçilmiş ve iletişim açısından incelenmiştir.  Bu amaçla, incelenen mekânlarda oluşturulan anlamlar üzerinden bir gösterge sistemi oluşturulmuştur. Bu göstergeler, oluşturulan mekân dilini ortaya çıkarmak üzere literatürdeki Alevilik ile ilgili çalışmalardan ve cem evindeki dedeler ile yapılan mülakatlardan elde edilen bilgiler ışığında yorumlanmıştır.