DEVELOPMENT OF AGRO-INDUSTRIES IN THE WORLD AND TÜRKİYE

Özet

Bu çalışma; tarımsal sanayi sektöründe yaşanan gelişmeler hakkında bilgileri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmada tarımsal sanayi işletmelerinin gelişimi ile ilgili istatistiki bilgilerden, daha önce yapılmış bilimsel çalışmalardan yararlanılmıştır. Artan dünya nüfusu ile besin ihtiyacının giderilmesi için tarımsal üretiminin, üretilen bu ürünlerin işlenerek kullanım sürelerinin artması, katma değer yaratılması ve ihracatın artırılması gibi konularda tarımsal sanayilerin gelişimi önemli bir role sahiptir. Sanayideki gelişmeler tarımın her bölümünde bulunmaktadır. Bu ilerlemeler kimyasal gübreleri, pülverizatörleri, daha iyi yem ve yem katkılarını, geliştirilmiş ve yeni makine türlerini, yüksek verimli bitki çeşitlerini, bitkisel ham maddenin işlenerek uzun ömürlü ve katma değerli ürünler ortaya çıkarılmasını ve en önemlisi, belki de ölçülmesi mümkün olmayan bir faktör olan çiftçinin yönetsel becerilerindeki büyük ilerlemeleri kapsamaktadır. Sanayi toplumlarının oluşumunda başta Fransa, İngiltere, Almanya kısaca Batı Avrupa’da sanayileşme sürecinin ilk aşamasını tarım sektöründe meydana gelen gelişmeler göstermektedir. Türkiye’de sanayileşme döneminin başlamasıyla tarıma dayalı sanayilerin özellikle 1940’lı yıllarda çeşitli şekillerde desteklendiği bilinmektedir. Günümüzde tarıma dayalı sanayi, başlangıçta devletin daha çok tarım üreticisini desteklemek amacıyla oluşturulduğu devlet kuruluşları dışında, özel sektörün de yaygın olarak faaliyet gösterdiği bir sanayi dalı oluşturulmuştur. Türkiye’de tarıma bağlı sanayi dalından gübre sanayi planlı dönem ile öncelikli alan ve destek verilmiş, Türkiye tarımına makine kuvveti ise aşağı yukarı Balkan savaşında ve bu savaştan sonraki yıllarda İngiltere ve Almanya’daki fabrikaların ürettikleri pulluklar ile girmiştir. Türkiye tarımsal sanayi işletmeleri 2010-2019 yılları arasında %40,07’lik bir artış görülmüştür. Türkiye’de tarımsal sanayi üretim değerinin yıllar içerisinde sürekli olarak arttığı görülmektedir. Tarımsal sanayi toplam üretim değerinde 2010 yılından 2019 yılına %483,69 oranında bir artış görülmektedir.