Sivas Ali Baba Mahallesi’nde Hıdırellez İnancı ve Bu İnanca Bağlı İnanışlar

Abstract

Hıdırellez, kökü İslâm öncesi eski Orta Asya, Ortadoğu ve Anadolu yaz bayramlarına dayanan, Türk insanının zihninde Hızır yahut Hızırİlyâs kavramları etrafında dinî bir muhtevaya bürünmüş, canlı bir şekilde varlığını devam ettiren bir gelenektir. Farklı adlandırmalara rastlansa da, Hızır/ Hızır ve İlyas geleneği ve bu gelenekle ilgili inançlar Türkiye, Balkanlar, Türkistan (Kazakistan, Kırgızistan, Altaylar, Özbekistan),
Azerbaycan ve Gagauz Türkleri arasında bütün canlılığı ile yaşamaktadır. Hıdrellez inancı/ geleneği Türk toplumu arasında kış mevsiminin sona erip baharın gelmesi münasebetiyle yapılan törenlerle ilişkilendirilirken, Hızır’dan beklenen ve istenen dilekleri de şekillendirmiştir. Hıdrellez geleneği Anadolu Alevîlerinde de canlı olarak yaşamaya devam etmektedir. Bu günle ilgili pek çok inanış ve uygulama vardır.
Çalışmamızda Sivas merkezdeki Ali Baba mahallesinde Hıdrellez inancı ve bu inanç çevresinde ortaya çıkan inanış ve uygulamalar tespit edilerek değerlendirilecektir.