UNESCO Süreçleri̇ ve Bi̇r Başarı Hi̇kayesi̇ ; “Ayvalik Endüstri̇yel Peyzaj” Başlığı İle Geçi̇ci̇ Li̇ste’de (Tentative List)

Abstract

1972 yılında UNESCO tarafından kabul edilen “Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşmesine” dayanılarak 1978 yılında “Dünya Miras Listesi” oluşturulmuştur. 2012 itibariyle “Dünya Miras Listesine” kayıtlı 962 varlık bulunmaktadır. Bunların 745 tanesi kültürel, 188 tanesi doğal ve 29 tanesi ise; karma (kültürel/doğal) varlıktır. 1985 yılında ülkemizden üç adet varlığımız listeye girmiştir. Kültür ve Turizm Bakanlığı sorumluluğunda ve yerel yönetimlerin destekleri ile 2012 yılına kadar ülkemizin Dünya Miras Listesine 11 adet varlığımızın alınması sağlanmıştır. Bu sayı; 2014 (Bergama-İzmir, Cumalıkızık-Bursa) ve 2015 itibarıyla (Efes Anti Kenti ve Diyarbakır
Surları ve Hevsel Bahçesi’nin de girmesi ile) 15’e yükselmiştir. Son olarak 2016 yılında Kars Ani Ören Yeri ve 2017 yılında da Afrodisyas Aydın’ın listeye girmesi ile Türkiye’nin bu listedeki sayısı 17 olmuştur. Ayvalık’ın da bu listeye girebileceğini öngören bölge dinamikleri (kamu kurum kuruluşları, yerel yönetimler ve STK’lar) bu sürecin başlatılması gerektiğini ifade etmişlerdir. Turizm, turistik bölgelerde yaşayan yerel halk üzerinde büyük bir etkiye sahiptir ve yerel halk için
önemli bir gelir ve istihdam kaynağıdır. Bu çerçevede; UNESCO Dünya Miras Listesi’ne girmek artık yörelerin birer kalkınma projesi olarak değerlendirilmektedir. Çünkü; bu listeye girmek yöreye farklı alanlarda katma değer yaratmaktadır. Bunun en güzel örneği 1994 yılında bu
listeye giren Safranbolu’dur. Ayvalık bu ve benzeri nedenlerle UNESCO Dünya Miras Listesi’ne gerekli çalışmaları yaparak başvurmuş ve 15 Nisan 2017 yılında Paris’de toplanan UNESCO Heyeti değerlendirerek, Ayvalık’ın kültürel miraslar için istenen 3. ve 5. başlığa uygun olduğuna karar vermiş ve Geçici Listeye (Tentative Lists, REF.No.6243, Ayvalık Industrial Landscape) almıştır. Bu çalışmada; Ayvalık’ın bu başarı hikayesi, yol haritası ve hedefleri anlatılmaktadır